Bedrijvenpark De Wieken Vinkenhoef circulair!

Op weg naar CO₂-neutraal ondernemen in Amersfoort

De Wieken Vinkenhoef wil het eerste CO₂-neutrale bedrijvenpark van Amersfoort worden en trekt daarbij samen op met de gemeente. Die heeft als ambitie dat de hele stad in 2030 per saldo geen CO₂ en andere broeikasgassen meer uitstoot. Maar hoe word je dat, CO₂-neutraal? En hoe kunnen andere Amersfoortse bedrijven samen optrekken met hun collega’s op bedrijvenpark De Wieken Vinkenhoef? Deze en andere vragen werden beantwoord tijdens de interactieve bijeenkomst ‘Amersfoortse bedrijven CO₂-neutraal!’, op 23 januari in het Groene Huis. In deze nieuwsbrief een inhoudelijke impressie.

Aanjager Roger Ooms:

‘Verduurzaming biedt ondernemers kansen’

Verduurzaming heeft aanjagers nodig. Roger Ooms is zo’n aanjager. Zijn boodschap, duurzaamheid moet én biedt ondernemers kansen, vindt weerklank bij collega-ondernemers en parkmanagement op bedrijvenpark De Wieken Vinkenhoef waar Ooms zijn architectenbureau heeft. Dat de motivatie om ook echt aan de slag te gaan met verduurzaming op dit bedrijvenpark groot is, is niet toevallig. Bedrijvenpark De Wieken Vinkenhoef is goed georganiseerd en ondernemers voelen zich met elkaar verbonden. ‘Dat helpt bij het streven om in 2030 een CO₂-neutraal bedrijvenpark te zijn,’ erkent Ooms.

De boodschap van Ooms is kraakhelder: doorgaan op de oude voet is geen optie. Om de wereldwijde consumptiedrift te stillen, en als de hele wereld volgens de Nederlandse manier gaat leven, hebben we in de nabije toekomst drieënhalve aardbol nodig. Ondertussen is de gemiddelde wereldtemperatuur dankzij het verbruik van fossiele grondstoffen de afgelopen decennia angstaanjagend snel gestegen. Een transitie naar een circulaire economie is noodzakelijk om het tij te keren, stelt Ooms. Nederland moet aan de bak, vindt hij. ‘Je hoort wel eens zeggen dat Nederland weer zo nodig het braafste jongetje van de klas wil zijn als het om duurzaamheid gaat. Nou, dat zijn we niet. Zo bungelen we met het hernieuwbare deel van ons energieverbruik onderaan in de EU.’

Besparingspotentieel is enorm

Nederland wil in 2050 CO₂-neutraal zijn. Amersfoort is ambitieuzer en wil dat al in 2030 voor elkaar gebokst hebben, met De Wieken Vinkenhoef als ‘proeftuin’. Er ligt al een stevig plan van aanpak voor de periode tot en met 2022. Kansen genoeg, stelt Ooms vast: ‘Energiebesparing heeft de hoogste prioriteit. Het besparingspotentieel is enorm: voor de utiliteitsbouw ligt dat op 35%, terwijl kantoren zelfs 54% op hun energienota kunnen besparen. Daarnaast liggen er veel kansen om duurzame energie op te wekken. Bijvoorbeeld via collectieve investering in zonnepanelen of duurzame opwekking van warmte. Verder denken we aan een ‘hub’ voor duurzaam vervoer, inclusief een tankstation voor waterstof. Later kijken we ook naar het circulair gebruik van grondstoffen, bijvoorbeeld door een ‘grondstoffenbank’ voor sloopbedrijven en bouwbedrijven.’

Begin klein, ga het doen

Zijn boodschap aan collega-ondernemers op andere bedrijventerreinen: “Sluit je bij ons aan, dan steken we de koppen bij elkaar. Mijn motto is: begin klein, tel je zegeningen en ga het doen.”

Om te ontdekken hoe gemakkelijk het is om de Milieubarometer in te vullen, volgden enkele bedrijven van Bedrijvenpark De Wieken Vinkenhoef op 10 oktober de cursus ‘Duurzaam werken met de Milieubarometer’. De gegevens in de Milieubarometer vormen het startpunt om Bedrijvenpark De Wieken Vinkenhoef CO₂-neutraal en afvalvrij te maken. Bij de start van de cursus onderstreepte wethouder Fatma Koser Kaja waarom de gemeente Amersfoort intensief betrokken is bij De Wieken Vinkenhoef Circulair en de Milieubarometer mede mogelijk maakt. Wilt u óók meedoen met onze initiatieven? Vul dan, liefst vóór 1 november, uw gegevens over 2017 in: www.milieubarometer.nl. Zo nodig geeft Stichting Stimular praktische hulp. Vervolgens monitoren we uw bedrijf de komende drie jaar om inzicht te krijgen in uw milieuprestaties én die van het gehele bedrijvenpark.

Milieubarometer helpt duurzamer te ondernemen

Een middel dat ondernemers helpt om gericht te verduurzamen, is de Milieubarometer. De gemeente Amersfoort heeft deze online tool gratis beschikbaar gesteld aan de ondernemers van De Wieken Vinkenhoef. Anouk Schrauwen is adviseur bij Stimular, de stichting die de Milieubarometer heeft ontwikkeld. Zij deelde de ins en outs van het hulpmiddel met de aanwezige ondernemers.

Stop tijd in wat belangrijk is

De ervaring leert dat ondernemers de eerste keer een uur of twee, drie nodig hebben om de online barometer in te vullen, aldus Schrauwen. ‘Het kost dan relatief veel tijd, omdat veel ondernemers niet alle gegevens paraat hebben. Mijn advies is: stop tijd in wat belangrijk is en maak desnoods schattingen. Blijkt na invullen dat ‘afval’ er duidelijk uitspringt als item waarmee je de meeste milieuwinst kunt boeken, richt de besparingsmaatregelen dan daarop. Kijk tegelijkertijd of je de input nog gedetailleerder kunt maken.’

Gericht aan verduurzaming werken

De eerste keer invullen levert een nulmeting op. Wie de Milieubarometer elk jaar trouw invult, ziet in één oogopslag of, en zo ja welke effecten de genomen maatregelen hebben. ‘Zo kun je dus heel gericht werken aan verduurzaming.’ Schrauwen benadrukt dat alle ingevoerde gegevens vertrouwelijk zijn. ‘Ondernemers kunnen er zelf voor kiezen om gegevens openbaar te maken voor een benchmark. Maar het hoeft niet. Niemand kan de gegevens dan inzien, ook wij niet.’

Gratis abonnement

Om het gebruik van de Milieubarometer te stimuleren, biedt de gemeente Amersfoort bedrijven een gratis abonnement aan. Zie meer informatie daarover bij Duurzaam Ondernemen.

‘Wacht niet op de gemeente, neem zelf initiatief’

Duurzaam ondernemen begint met energiebesparing. De gemeente Amersfoort heeft daarom per branche én bedrijventerrein vastgesteld welke erkende maatregelen er te nemen zijn. Sjarka Bakker en Xavier Maurer van de gemeente benadrukken dat deze maatregelen niet vrijblijvend zijn: sinds 1 januari 2019 zijn bedrijven verplicht via een e-loket te melden welke maatregelen zij nemen om energie te besparen.  

Om ondernemers een zetje in de rug te geven, organiseert de gemeente op 1 april 2019 de workshop ‘Energiebesparing voor ondernemers’. Tijdens deze workshop deelt de gemeente vouchers ter waarde van 300 euro uit, door ondernemers vrij te besteden aan advies op maat via speeddates met adviseurs. Bedrijven die willen investeren in verduurzaming, vinden de gemeente aan hun zijde, benadrukt Sjarka Bakker. Tegelijkertijd is het niet meer zo dat de gemeente automatisch het initiatief neemt: ‘Onze rol is veranderd van ‘pionierend’ naar ‘vraaggestuurd’. Dus wacht niet op ons, maar neem zelf het initiatief en wij ondersteunen jou op maat.’

Eerste stap: collectief zonnepanelen inkopen

De eerste stap die bedrijvenpark De Wieken Vinkenhoef zet op weg naar CO₂-neutraal ondernemen, is de collectieve inkoop én aanleg van zonnepanelen. Op het bedrijvenpark zijn hiervoor volop vierkante meters te vinden. Het optuigen van een coöperatie is een serieuze optie, legt Ronald Korpershoek uit. Hij is adviseur Coöperatieontwikkeling bij de Rabobank en schetst twee wegen om subsidie voor zonnepanelen te krijgen. De eerste mogelijkheid is de postcoderoosregeling, waarbij leden van een energiecoöperatie energiebelasting, die zij al hebben betaald, terugkrijgen. De tweede route loopt via de SDE+regeling: hierbij krijgt de coöperatie subsidie op de aanleg van zonnepanelen.

Eemstroom ZonneBerg

Ronald van Herwijnen is penningmeester van de Coöperatie Eemstroom ZonneBerg. De zonnepanelen van deze coöperatie zijn drie jaar geleden geplaatst op het dak van Sporthal Juliana van Stolberg. De gemeente Amersfoort stelde dit dak voor dit doel ‘om niet’ beschikbaar en regelde ook een aparte aansluiting op het energienet. Leden van de coöperatie legden 350 euro per paneel in. Verwacht rendement na 15 jaar: 3 tot 4%. Dit voorbeeld illustreert nog eens extra de kernboodschap van de bijeenkomst ‘Amersfoortse bedrijven CO₂-neutraal!’: Samen optrekken en samen investeren met andere bedrijven en bedrijventerreinen, is niet alleen duurzamer, maar levert ook financieel voordeel op.

Pilot aanschaf zonnepanelen op korte termijn

Als eerste concrete resultaat van de bijeenkomst van 23 januari start het bedrijvenpark De Wieken Vinkenhoef een pilot ‘collectieve realisatie PV-panelen’. Bedrijven die snel zonnepanelen willen installeren, worden hiervoor benaderd. Doel is een aanvraag in te dienen voor de SDE+ subsidieronde van maart 2019.

Wilt u als bedrijf ook zo snel mogelijk beginnen met het opwekken van energie? Doe dan mee met de pilot! U kunt zich aanmelden bij bedrijvenpark De Wieken Vinkenhoef (Bas Kemper, parkmanager@wiekenvinkenhoef.nl).